Kgalagadi, η γη που στέγνωσε

Συχνά αναπολώ ταξίδια που κάναμε στην Αφρική και τις εικόνες που έχουν χαραχτεί στην μνήμη μου. Το ταξίδι στην Καλαχάρι, πριν 4 χρόνια, ίσως ήταν η αρχή της εδώ παρουσίας μας! Τον καιρό εκείνο ζούσαμε και δουλεύαμε στην Αθήνα. Οργανώσαμε λοιπόν ένα ταξίδι στην Αφρική, το Πάσχα του 2006.

Σχεδιάζαμε την εκδρομή μήνες πριν, παρέα με τα ξαδέρφια μας, που γνώριζαν καλά την Ν. Αφρική! Πήραμε πληροφορίες, κλείσαμε ξενοδοχεία, νοικιάσαμε αυτοκίνητα, προγραμματίσαμε τα πάντα από το ίντερνετ και με μεγάλη χαρά βρεθήκαμε στο Γιοχάνεσμπουργκ με τα παιδιά μας (συνολικά 8 άτομα), με στόχο την έρημο Καλαχάρι και πιο συγκεκριμένα το πάρκο Kgalagadi National Park , που βρίσκεται περίπου 1.000 Km βορειοδυτικά, στα σύνορα της Ν Αφρικής, της Μποτσουάνα και της Ναμίμπια. Το πάρκο (που εκτείνεται και στις γειτονικές χώρες) έχει συνολική έκταση 36.000 τετρ. χλμ! Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, αναφέρω ότι η Ολλανδία έχει έκταση 33.300 τετρ. χλμ και η Ελλάδα 130,7 τετρ. χλμ! Το διασυνοριακό Kgalagadi National Park είναι από τις μεγαλύτερες περιοχές προστασίας της φύσης σε όλο τον κόσμο. Μείναμε μια μέρα στο Γιοχάνεσμπουργκ και προμηθευτήκαμε ότι θα μας ήταν απαραίτητο τις 10 μέρες που θα μέναμε στο πάρκο: από φορητά ψυγεία, παγάκια, κατεψυγμένο κρέας, γάλα μακράς διαρκείας, χυμούς, καφέ, σαλατικά, φρούτα, μακαρόνια, κονσέρβες, κάρβουνα για BBQ, κρασί, μέχρι τσιπς και Biltong (παστό κρέας) για να μασουλάμε στο αυτοκίνητο! Και πολλά λίτρα νερό! Γιατί το μόνο που ξέραμε ήταν, ότι εκεί που θα μέναμε, δεν υπήρχε κατάστημα για να αγοράσουμε το παραμικρό! Ο σκίουρος ζητούσε τροφή στο υπαίθριο καθιστικό που είχαμε σταματήσει για να φάμε.

Με τα αυτοκίνητα έγινε ένα μπλέξιμο (πάντα στις εκδρομές μας κάτι στραβώνει)! Αντί για τα 4Χ4 που είχαμε ζητήσει, μας έδωσαν 2… μίνι μπας! Τα αυτοκίνητα αυτά ήταν εντελώς ακατάλληλα για το ταξίδι μας στην έρημο! Αν πηγαίναμε με αυτά δεν θα μπορούσαμε να μετακινηθούμε στην άμμο! Δεν χαλάσαμε όμως την εκδρομή μας! Ξεκινήσαμε με αυτά και τα 4Χ4 τα παραλάβαμε στο Upington, μια πόλη έξω από την περιοχή του πάρκου. Έτσι το πρόβλημα λύθηκε κάπως! Και λέω κάπως, γιατί είναι δύσκολο να οδηγείς για 1.000 km μίνι μπας και μάλιστα όταν το τιμόνι και ο δρόμος είναι λίγο ανάποδα για τις συνήθειές σου! Ατρόμητοι ξεκινήσαμε και διασχίσαμε το βόρειο τμήμα της χώρας από το Γιοχάνεσμπουργκ προς δυσμάς παράλληλα σχεδόν με τα σύνορα! Πηγή: http://www.colonialvoyage.com/africa/eng/southafrica/kalahari/landscapes.html

Στο χάρτη μπορείτε να δείτε περίπου την διαδρομή προς το Upington. Χρειαστήκαμε μια μέρα για να φτάσουμε εκεί! Η διαδρομή ήταν ενδιαφέρουσα. Μια απέραντη σχεδόν πεδινή έκταση, όλο περιφραγμένα αγροκτήματα! Το οικιστικό δίκτυο πολύ αραιό. Μικρές πόλεις αναπτυγμένες κατά μήκος του οδικού άξονα σε απόσταση 120-150 τουλάχιστον χιλιομέτρων η μια από την άλλη! Σπίτια ευτελούς κατασκευής, σαν τις αμερικάνικες μικρές πόλεις, κυρίως μονώροφα! Έξω από τις πόλεις εκτεταμένα township, παραγκουπόλεις, οι περιοχές κατοικίας των φτωχών μαύρων, τα πρώην γκέτο. Χαμηλά πλίθινα σπίτια, ή παράγκες φτιαγμένες από επαναχρησιμοποιούμενα υλικά (τσίγκους, ξύλο, και χαρτόνια), βαμμένα συχνά σε έντονα χρώματα! Γύρω από τα σπίτια σπάνια υπάρχουν φυτά. Κυρίως είναι πατημένο χώμα! Μαύροι εργάτες, αλλά και παιδιά περπατούν ή τρέχουν κατά μήκος του δρόμου, πολλά χιλιόμετρα μακριά από πόλεις ή άλλες αστικού τύπου δραστηριότητες. Κάποιες φορές έχουν ποδήλατο ή αυτοσχέδια κάρα που τα σέρνουν γαϊδουράκια! Παντού βέβαια υπάρχουν μίνι μπας λεωφορειάκια, τα ταξί των μαύρων, που εκτελούν διαδρομές για το μαύρο κοινό. Αλλάξαμε αυτοκίνητα στο Upington, ξεκουραστήκαμε και την επόμενη μέρα περάσαμε την πύλη του Kgalagadi National Park!

Η είσοδος του Πάρκου

Μέσα στο πάρκο επιτρέπεται να κινείται κανείς μόνο με το αυτοκίνητό του στην διάρκεια της ημέρας. Απαγορεύεται να κατέβει από αυτό, εκτός από συγκεκριμένες περιοχές που είναι προστατευμένες σχετικά από τα άγρια ζώα. Στις περιοχές αυτές υπάρχει WC, τραπεζάκια και πάγκοι που μπορεί κανείς να καθίσει και BBQ για να ψήσει το φαΐ!

Υπαίθριο καθιστικό με BBQ

Πριν την δύση του ηλίου πρέπει να έχει επιστρέψει στο μέρος που διαμένει. Μετά το ηλιοβασίλεμα ή πριν την ανατολή του ήλιου απαγορεύεται η κυκλοφορία στο πάρκο. Τα πρόστιμα είναι ακριβά, αν γλυτώσει κανείς από τα ζώα!

Yellow Mongoose

Μείναμε τις 3 πρώτες μέρες στο Kalahari Tend Camp

Η θέα από την βεράντα της σκηνής

και τις υπόλοιπες σε σπιτάκια στο Nossob Rest Camp. Όταν ο καιρός είναι καλός η παραμονή σε σκηνή και όχι σε δωμάτιο είναι ωραιότερη! Οι σκηνές είναι πολύ καλοφτιαγμένες και προσφέρουν όλες τις ανέσεις που απαιτούνται για μια αξιοπρεπή διαμονή! To Kalahari Tend Camp είναι εγκατεστημένο πάνω σε αμμόλοφους, κοντά στα σύνορα με την Ναμίμπια.

Οι σκηνές του Kalahari Tend Camp

Απέχει 3 ½ ώρες από την είσοδο του πάρκου. Αποτελείται από 8 διπλές σκηνές και το κτίριο της εισόδου. Δεν έχει περίφραξη γύρω από τις σκηνές. Γιαυτό μετά την δύση του ηλίου δεν επιτρέπεται να βγει κανείς από την σκηνή του. Κάθε πρωί βρίσκαμε πατήματα (μάλλον ίαινες) γύρω από τις σκηνές και τα αυτοκίνητα… Κάθε οικογένεια μένει σε ένα χώρο με δυο σκηνές. Η μια είναι κουζίνα με πλήρη βασικό εξοπλισμό και τραπεζαρία. Η άλλη σκηνή είναι κρεβατοκάμαρα με μπάνιο και WC. Τα κινητά τηλέφωνα δεν λειτουργούν στο μεγαλύτερο μέρος του πάρκου. Το ηλεκτρικό ρεύμα σταματά στις 10 το βράδυ και συνδέεται ξανά το πρωί (μόνο το ψυγείο δεν σταματά να λειτουργεί με μπαταρία).

Η απόλυτη συσκότιση την νύχτα, μακριά από κάθε φωτεινή πόλη, είχε σαν αποτέλεσμα να βλέπεις τα αστέρια να κρέμονται φωτεινά πάνω από το κεφάλι σου! Πέρασα ώρες χαζεύοντας τον γαλαξία που νόμιζα ότι αν άπλωνα το χέρι θα τον άγγιζα! Η ησυχία διακόπτεται μόνο από τους ήχους των ζώων! Ο καιρός ήταν βροχερός! Η έρημος είχε ανθίσει! Πολύ σπάνιο φαινόμενο για μια άνυδρη περιοχή! Ο χειμώνας στην Καλαχάρι είναι μια δροσερή, ξηρή περίοδο από Σεπτέμβριο έως Οκτώβριο και στη συνέχεια το καλοκαίρι μια καυτή περίοδος από το Νοέμβριο μέχρι τον Απρίλιο. Το καλοκαίρι είναι γενικά περίοδος υγρή για την Αφρική. Οι θερμοκρασίες παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση. Κυμαίνονται από -11 ° C για κρύες νύχτες του χειμώνα έως 42 ° C υπό σκιάν στις μέρες του καλοκαιριού, όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους φθάνει ακόμα και τους 70 ° C!!!! Εδώ έχουμε φωλιές Sociable Weaver. Είναι μια "πολυκατοικία" θα λέγαμε! Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από κάτω προς τον ουρανό για να φαίνονται οι είσοδοι στα "επιμέρους διαμερίσματα"! Οι φωλιές αυτές είναι πολύ μεγάλες μπορεί συνολικά να στεγάσουν πάνω από 300 οικογένειες πουλιών! Είναι χτισμένες με άχυρα και λάσπη κατά τρόπο που εξασφαλίζουν θερμική μόνωση στις φωλιές. Η εσωτερική θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 30 ° C το καλοκαίρι και δεν πέφτει κάτω από τους 15 ° C το χειμώνα. Ένα ποσοστό των φωλιών το παραχωρούν σε άλλα μεγαλύτερα και πιο δυνατά πουλιά, με τα οποία γίνονται συγκάτοικοι. Αυτή η συγκατοίκιση προσφέρει ασφάλεια στα Sociable Weaver που είναι μικρότερα από σπουργίτια και κινδυνεύουν από κόμπρες, ασβούς κλπ.

Είναι φανερό πόσο σκληρές είναι οι συνθήκες επιβίωσης στην περιοχή! Μόνο συγκεκριμένες μορφές ζωής μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτό το ιδιαίτερο οικοσύστημα! Το Gemsbok ή Oryx είναι μια μεγάλη αντιλόπη της Αφρικής! Ζυγίζει από 200-250 κιλά και μπορεί να τρέχει με 56 χιλμ την ώρα! Τα κέρατά του έχουν μήκος περίπου 85 εκατοστά! Έχει μεγάλη ικανότητα να ζει χωρίς πολύ νερό και να αντέχει τις ψηλές θερμοκρασίες!

Οι παραδοσιακοί κάτοικοι της Καλαχάρι είναι οι Βουσμάνοι ή Σαν ή Khoe που ζουν σε μικρές διάσπαρτες νομάδες σε περιοχές της Αγκόλα, της Μποτσουάνα, στη Ναμίμπια, στη Νότια Αφρική, στη Ζάμπια και στη Ζιμπάμπουε. Είναι δύσκολο να τους συναντήσει κανείς. Είδαμε κάποιους που είχαν πλησιάσει στο δρόμο για να πουλήσουν κατασκευές τους (κοσμήματα με χάντρες, βέλη κλπ). Δεν βγάλαμε φωτογραφίες, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να τους σεβόμαστε, δεν είναι σωστό να τους φέρεσαι σαν να είναι κάτι περίεργο, σαν να πήγες στον ζωολογικό κήπο…

Springbok

Σε όλη την έκταση του πάρκου υπάρχουν πολλά ζώα και ελάχιστη βλάστηση. Συναντήσαμε Yellow Mongoose, Springbok, Red Hartebeest, λιοντάρια, φίδια, λεοπάρδαλη, τσίτα, καμηλοπαρδάλεις, τσακάλια, Gemsbok, Blue Wildebeest, σκίουρους, κλπ. πάρα πολλά είδη πουλιών (όρνια, αρπακτικά, Sociable Weaver) Στρουθοκαμήλους.

Red Hartebeest

Στο ταξίδι αυτό δεν είχαμε μεγάλο τηλεφακό και είναι διαφορετικές οι φωτογραφίες μας…
Το τοπίο στο πάρκο είναι τόσο ιδιαίτερο! Ο ορίζοντας είναι τεράστιος! Δεν υπάρχουν βουνά να διακόπτουν την όραση! Μόνο κοκκινωπές αμμοθήνες! Και ουρανός! Άλλοτε σκληρά καταγάλανος και άλλοτε με μοναδικούς σχηματισμούς σύννεφων! Ελάχιστα δέντρα, πολλοί ξεραμένοι κορμοί, θάμνοι και χόρτα!

Springbok

Μικρές λιμνούλες με νερό κοντά σε γεωτρήσεις, αποτελούν τόπο συγκέντρωσης των ζώων. Λόγω του βροχερού καιρού οι αμμοθήνες είχαν πρασινίσει! Ζήσαμε και μια βραδινή καταιγίδα (ευτυχώς, όταν μέναμε στα σπιτάκια, το τελευταίο βράδυ της παραμονής μας στο πάρκο)! Κεραυνοί χώριζαν τον ουρανό στα δυο! Η μυρωδιά της βροχής και ο ήχος δεν περιγράφονται! Αυτό που μπορεί να περιγραφεί είναι ότι μαγειρεύαμε στο εξωτερικό BBQ όταν άρχισε ο κατακλυσμός! Το κρέας δεν ήταν έτοιμο! Οπότε γυρίσαμε ένα τραπέζι το στηρίξαμε ψηλά να μη καεί και προστατέψαμε για λίγο την φωτιά ώστε να τελειώσει η μαγειρική μας… Και μετά αλλάξαμε λάστιχα στο ένα τζιπ (γιατί ήταν επικίνδυνα φθαρμένα και την επόμενη μέρα θα ταξιδεύαμε, οι τρελοί, χωρίς στάση για Γιοχάνεσμπουργκ) και βάλαμε τις ρεζέρβες… Την ώρα που αλλάζαμε τα λάστιχα γύρω μας ήταν τσακάλια, που σχεδόν τα κλωτσάγαμε για να μη πλησιάσουν…
Λίγο πριν φύγουμε από το πάρκο είδαμε μια σκηνή επίθεσης λεοπάρδαλης σε ένα μικρό γκνου που τελείωσε άδοξα για την λεοπάρδαλη! Την πήραν στο κυνήγι τα μεγάλα γκνου σε πολεμικό σχηματισμό και εκείνη απομακρύνθηκε με χάρη!

Γκνου ή Blue Wildebeest

Οι μνήμες αυτές δεν ξεχνιούνται όσα χρόνια και να περάσουν. Υπάρχουν ευτυχώς και οι φωτογραφίες που βοηθάνε!